Risico’s gamen: waar moet je rekening mee houden als ouder?

Misschien maak je je zorgen dat je kind te veel gamet. Gelukkig hoef je je waarschijnlijk helemaal geen zorgen te maken! Ben je bang dat je kind wellicht wel verslaafd is of gaat raken? Slechts een klein percentage van kinderen is daadwerkelijk verslaafd aan gamen, waarschijnlijk slechts 7%. Je wilt natuurlijk niet dat je kind gameverslaafd raakt want wie weet waar dat eindigt? Maar veel gamen betekent niet per se dat je kind verslaafd is. Laten we eens kijken naar de risicofactoren en effecten bij het spelen van games.

Gameverslaving bij kinderen

Zoals we al eerder hebben besproken, kan het lastig zijn om te bepalen hoeveel tijd je kind zou mogen gamen en hoeveel ‘beeldschermtijd’ eigenlijk gepast is per leeftijd.

Ouders zijn al snel bang dat het te veel is, maar in werkelijkheid zitten er veel voordelen aan gamen.

Veel gamen is nog geen verslaving. Pas als zich problemen voordoen, bijvoorbeeld met de gezondheid van je kind door gebrek aan slaap en slecht eten, schoolresultaten die achteruit gaan en het niet doen van huiswerk, en het ontbreken van andere sociale contacten dan die online, kunnen we spreken van een situatie die zou moeten veranderen. Een gameverslaving dus.

Welke kinderen lopen het risico op gameverslaving?

Er is geen sprake van een bepaald type kind waarbij je van te voren al weet dat het verslaafd zal raken. Er zijn wel kinderen en bepaalde factoren waarbij het risico op gameverslaving hoger ligt dan bij andere kinderen en het is dan ook altijd goed om hier op te letten.

We hebben het dan over kinderen die:

• eenzaam zijn;
• weinig zelfvertrouwen hebben;
• weinig sociale vaardigheden hebben ontwikkeld;
• autisme (ASS) hebben;
• AD(H)D hebben.

Gamen voor kinderen met autisme

Zoals je zult weten als je ervaring hebt met autisme, houden kinderen met ASS heel erg van structuur, regels en overzichtelijke sociale interactie. Allemaal zaken die je terug ziet in videogames. Gecombineerd met de neiging op hyperfocus, lopen kinderen met ASS verhoogde kans op gameverslaving.

Er zitten voor kinderen met autisme echter zoveel voordelen aan gamen, dat die zeker belangrijk zijn om rekening mee te houden. Zoals we al zeiden is een game gestructureerd, je weet precies wat je einddoel is en in een game zijn er geen nutteloze zaken die je afhouden van het bereiken van je doel, tenzij dit onderdeel is van de game natuurlijk. Er zijn duidelijke regels die je moet volgen, alles wordt vaak helder uitgelegd.

Bovendien kun je online met anderen over de game praten. Dat is een veilige, redelijk anonieme omgeving waarin je kunt uitproberen en leren hoe je iets wel of niet kunt zeggen. Dat is vaak veel prettiger dan dit ‘in het echt’ te doen. Gamen kan echt een manier zijn om te ontsnappen aan de onvoorspelbare en chaotische buitenwereld. En dit geldt niet alleen voor kinderen met autisme.

Onderzoek naar gamen voor kinderen met autisme

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat er veel voordelen zitten aan het gebruik van computers en het spelen van games voor kinderen met autisme. Deze voordelen gelden eigenlijk voor alle kinderen, maar voor kinderen met ASS blijken ze een verhoogd effect te hebben.

• Kinderen met ASS scoren beter op toetsen en testen als die op de computer worden gedaan dan met pen en papier. Computers dragen bij aan betere scores.
• Aandacht wordt verbeterd door technologie. Een kind met autisme kan zich beter concentreren en is gemotiveerder als het bezig is op de computer en de duidelijke computerinstructies dragen daaraan bij.
• Uit onderzoek blijkt dat taalontwikkeling, communicatieve vaardigheden, sociale en emotionele ontwikkeling sterk verbeterden door het gebruik van computers en het spelen van games.
• De visuele ondersteuning die computers bieden dragen bij aan verbeterde scores en begrip van de materie.
• Kinderen met autisme vinden het fijn om sociale interactie te oefenen in een relatief veilige omgeving.
• Ze leren flexibel gedrag aan en om waar nodig hun strategie aan te passen. Als je in een game steeds hetzelfde blijft doen, met onvoldoende resultaat of niet het doel bereikt dat je zou willen, dan moet je je gedrag en strategie aanpassen. Door dit te leren in een game, leren ze dit ook toe te passen in het echte leven, bijvoorbeeld op school of in vriendschappen.

Gamen voor kinderen met AD(H)D

Ook voor kinderen met AD(H)D gelden natuurlijk veel aspecten die ook gelden voor kinderen met autisme of voor kinderen zonder AD(H)D en autisme. Maar kinderen met AD(H)D zoeken vooral een uitdaging, daar hebben ze echt behoefte aan. Ze vervelen zich natuurlijk snel en zijn snel afgeleid. Een game waarin ze zich kunnen verliezen geeft ze echt goede houvast.

Ben je bang dat je kind met AD(H)D te veel gamet? Geef ze dan zeker voldoende tijd om te spelen zodat ze echt die uitdaging kunnen aangaan en zich even kunnen proberen te concentreren op iets dat ze leuk vinden. Zorg voor zo min mogelijk afleiding maar maak wel goede en hele duidelijke afspraken over hoelang je kind mag gamen.

Tips voor ouders

Maak je je zorgen dat je kind met of zonder autisme of AD(H)D te veel gamet? Dan zijn er een aantal zaken die je kunt doen om de risico’s van gamen te verminderen. Maak je ten eerste niet te veel zorgen dat je kind een gameverslaving heeft. Zoals gezegd komt dit maar bij een klein percentage kinderen voor. Probeer te kijken naar de positieve effecten van gamen en implementeer deze ook in andere aspecten van het dagelijks leven van je kind. Nodig bijvoorbeeld ook eens een vriendje of vriendinnetje van je kind bij je thuis uit om samen te gamen en kijk naar de interactie en het plezier dat je kind heeft.

Veel sociale interactie vindt tegenwoordig online plaats. Dat is op zich geen probleem, behalve als je het gevoel hebt dat je geen controle op deze interactie hebt. Het kan geen kwaad om je meer te verdiepen in de belevingswereld van je kind. Stel vooral een kind met ASS hele duidelijke vragen, dus niet ‘Wat vind je hier nou leuk aan?’, maar ‘Wat moet je precies doen? Wat is je doel?’.

Maak vooral ook hele duidelijke afspraken over hoelang je kind mag gamen en houd je daaraan. Geef 10 en 5 minuten van tevoren een waarschuwing dat de tijd bijna voorbij is en zorg voor een leuke volgende activiteit. Pas als het huiswerk niet meer wordt gedaan en je kind slaap tekort komt omdat het de hele nacht zit te gamen, moet je je zorgen maken.

Hopelijk hebben we goed inzicht en tips gegeven om een oogje te houden op de risico’s en de effecten van gamen. Natuurlijk zien wij gamen als iets positiefs, maar ook wij willen gameverslaving natuurlijk voorkomen. Mocht je vragen hebben over bepaalde games en of ze geschikt zijn voor de leeftijdscategorie van je kind, neem dan gerust contact met ons op!